نظریه پیدایش ستاره ها
مرحله تولد : ستاره در اثر چگالش مواد بین ستارهای تشکیل میشود. مواد بین ستارهای مخلوطی است از گاز و غبار میباشد. حدود 96 تا 99 درصد جرم گاز بین ستارهایی را هیدروژن و هلیوم تشکیل میدهند و بقیه از جنس کربن، اکسیژن و ازت است.
ذرات غبار با قطر متوسط 3- 10سانتیمتر از جنس یخـ آمونیاکمنجمدـ گرافیت و سیلیکات هستند. مواد بین ستارهایی پس از مدتی منقبض میگردند. مواد بین ستارهایی در حال انقباض «پیشستاره» نامیده میشوند. با ادامه انقباض دمای منطقه مرکزی پیش ستاره مرتباً افزایش مییابد تا به دمایی برسد که برای شروع واکنشهای هستهای کافی است، در این شرایط پیشستاره به صورت یک ستاره واقعی در میآید و آن را ستاره رشته اصلی مینامند.
مرحله غول : وقتی هیدروژن منطقه مرکزی ستاره به هلیوم تبدیل شد واکنش هستهای هیدروژن در مناطق خارجیتر ستاره شروع میشود. در منطقه مرکزی ستاره به علت پایین بودن دما، واکنش هستهایی سوختن هلیوم شروع نمیشود. لذا منطقه مرکزی شروع به انقباض میکند. بخشی از انرژی آزاد شده در اثر انقباض صرف گرم کردن هسته و بخش دیگر از سطح ستاره به خارج تابش میشود. در نتیجه ستاره شروع به انبساط میکند از طرف دیگر، وقتی دمای منطقه مرکزی به حدودصدمیلیون درجه رسید واکنش هستهایی تبدیل هلیوم به کربن در منطقه مرکزی ستاره آغاز میشود.
در این لحظه است که ستاره به صورت «غول قرمز» در میآید. خورشید در مرحله غول، شعاع حدود 70 میلیون کیلومتر، و درخشندگی حدود 1000 برابر درخشندگی امروز خواهد داشت.
مرحله ابرغول : هلیوم هم به نوبه خود در منطقه مرکزی ستاره تمام میشود آنگاه هسته کربن شروع به انقباض میکند. در اثر انقباض هسته کربن، مناطق خارجی ستاره شروع به انبساط می کند و ستاره به صورت «ابرغول» در میآید.
مرحله کوتوله سفید : آخرین مرحله حیات ستارههای کم جرم، مرحله کوتوله سفید است که ستارههای مذکور پس از اتمام منابع انرژی هستهایی، وارد آن میشوند.
کوتولههای سفید، ستارههای کوچک و کمجرمند شعاع آنها حدود دو درصدشعاع خورشید و جرمشان حدود جرم خورشید است با توجه به اندازه و جرم این ستاره ها متوجه میشویم که چگالی متوسط آنها خیلی زیاد و حدود ده به توان شش گرم بر سانتیمتر مکعب است علت چگالی بزرگ کوتوله سفید آن است که کوتوله سفید، پس از اتمام منابع انرژی هستهایی، آنقدر به انقباض خود ادامه میدهد تا اینکه نیروی فشار و گاز با نیروی گرانش برابر شود.
کوتوله سیاه : ستاره پس از توقف انقباض، بتدریج سرد میشود و سرانجام به صورت کوتوله سیاه در میآید و از آن پس، بدون اینکه دیده شود در داخل کهکشان به حرکت خود ادامه میدهد.